STANOWISKO MINISTRA ZDROWIA Z 4 LIPCA 2011 R.

W SPRAWIE RÓWNOWAŻNEGO CZASU PRACY I DYŻURÓW MEDYCZNYCH PRACOWNIKÓW MAJĄCYCH SKRÓCONE NORMY CZASU PRACY

(MZ-BP-P-0620-6090-2/FK/11)

Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, która weszła w życie z dniem 1 lipca 2011 r. zastąpiła przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89, z poźn. zm.). Ustawa o działalności leczniczej w dziele III – Czas pracy pracowników podmiotów leczniczych, zachowuje większość przywilejów przysługujących pracownikom zatrudnionym dotychczas w zakładach opieki zdrowotnej. Wyjątkiem jest rezygnacja ze skróconej normy czasu pracy dla pracowników zakładów (pracowni) radiologii, radioterapii, medycyny nuklearnej, fizykoterapii, patomorfologii, histopatologii, cytopatologii, cytodiagnostyki oraz medycyny sądowej lub prosektoriów. Ustawodawca w art. 214 ustawy o działalności leczniczej zdecydował się jednak na wprowadzenie okresu przejściowego (od dnia 1 lipca 2011 r. do dnia 1 lipca 2014 r.), w którym w odniesieniu do ww. grupy pracowników zastosowanie znajdą dotychczasowe przepisy przewidujące skrócony dobowy oraz tygodniowy wymiar czasu pracy.

Odpowiadając na pytanie czy w okresie przejściowym możliwe będzie stosowanie systemu równoważnego czasu pracy w odniesieniu do pracowników objętych skróconą normą czasu pracy oraz zlecanie takim pracownikom pełnienia dyżuru medycznego należy wyjaśnić, że w niniejszej kwestii, na gruncie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej Minister Zdrowia prezentował stanowisko tożsame z opinią Państwowej Inspekcji Pracy. Mianowicie, że przepis art. 32g ust. 3 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej był normą ochronną, mającą na celu ograniczenie możliwości wydłużania czasu pracy pracowników zatrudnionych na stanowiskach, na których obowiązywał niższy wymiar czasu pracy. Przepis art. 32i ust. 1 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej wyłączał stosowanie wobec pracowników objętych skróconą normą czasu pracy rozkładów czasu pracy, w których możliwe było przedłużenie wymiaru czasu pracy do 12 godzin na dobę. W opinii Państwowej Inspekcji Pracy, skoro ustawa o zakładach opieki zdrowotnej nie pozwalała na przedłużenie wymiaru czasu pracy do 12 godzin na dobę tej grupie pracowników, to tym bardziej w ustawie brak było prawnego przyzwolenia na polecenie takim pracownikom pełnienia dyżurów medycznych.

W oparciu o przepisy ustawy o działalności leczniczej Główny Inspektorat Pracy wyraził z kolei opinię, zgodnie z którą dopuszczenie możliwości pełnienia dyżurów medycznych przez pracowników, do których w okresie przejściowym należy stosować skrócone dobowe i tygodniowe normy czasu pracy, niweczyłoby zasadność skrócenia normy czasu pracy tej grupie zawodowej, zważywszy że czas pełnienia dyżuru medycznego stosownie do art. 95 ust. 3 ustawy, wlicza się do czasu pracy.

Jak słusznie podniesiono w nadesłanym drogą elektroniczną zapytaniu, ustawodawca w art. 214 ustawy o działalności leczniczej pozostawiając w okresie przejściowym uprzywilejowanie określonej grupy pracowników na zasadach odpowiadających dotychczas obowiązującemu art. 32g ust. 3 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, nie wprowadził przepisu przejściowego który odpowiadałby treści art. 32i ust. 1 tejże ustawy, tj. wyłączającego stosowanie równoważnego systemu czasu pracy w stosunku do pracowników objętych skróconą normą czasu pracy, zatrudnionych na stanowiskach pracy w komórkach organizacyjnych (zakładach, pracowniach), o których mowa w art. 214 aktualnie obowiązującej ustawy o działalności leczniczej. W związku z powyższym, w odniesieniu do wszystkich pracowników zatrudnionych w podmiocie leczniczym, stosowanie równoważnego czasu pracy powinno się odbywać w oparciu o art. 94 ustawy
o działalności leczniczej.

O ile zatem w okresie przejściowym nie jest możliwe powierzenie pracownikom na stanowiskach pracy w komórkach organizacyjnych, o których mowa w art. 214 ust. 2 ustawy o działalności leczniczej pełnienia dyżurów medycznych (prowadziłoby to bowiem do przekroczenia norm czasu pracy określonych w art. 214), o tyle dopuszczalne jest stosowanie także w odniesieniu do tej grupy pracowników rozkładów czasu pracy przewidujących przedłużenie wymiaru czasu pracy do 12 godzin na dobę (stosowanie równoważnego systemu czasu pracy nie powoduje przekroczenia średnich norm czasu pracy określonych w art. 214).